شرایط پذیرش دلیل جدید برای اعاده دادرسی در پرونده کلاهبرداری

در سال ۱۳۹۱ آقای عکاس‌زاده که در یک شرکت خصوصی مشغول به کار بود به جرم معاونت(همکاری) در کلاهبرداری در مراجع قضایی تحت تعقیب قرار گرفت. تحقیقات در خصوص پرونده‌ی وی در دادسرا آغاز گردید و پس از اتمام آن، در دادگاه کیفری مورد رسیدگی قرار گرفت که در این مرحله‌ی آقای عکاس‌زاده به تحمل یک سال حبس تعزیری و پرداخت مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال به عنوان جزای نقدی در حق دولت محکوم گردید. آقای عکاس‌زاده به رأی صادره توسط دادگاه کیفری نخستین، در دادگاه تجدیدنظر استان تهران اعتراض کرد و دادگاه تجدیدنظر نیز پس از بررسی اعتراض، رأی را تأیید نمود. با توجه به اینکه طبق قانون پس از تأیید رأی در دادگاه تجدیدنظر، رأی صادره قطعیت پیدا می‌کند و دیگر نمی‌توان به رأی قطعی اعتراض نمود، آقای عکاس‌زاده این بار تقاضای اعاده دادرسی را مطرح کرد. دلایل و مدارکی که آقای عکاس‌زاده براساس آن‌ها تقاضای اعاده دادرسی را مطرح کرد، شهادت کارکنان یک آژانس و اقرارنامه یکی دیگر از محکومان این پرونده بود که نشان می‌داد آقای عکاس‌زاده در جریان این اقدامات نبوده و در این شرکت فقط به عنوان نویسنده‌ی قراردادها حضور داشته است. علاوه‌براین، شاکیان این پرونده هم تأیید کردند که آقای عکاس‌زاده فقط نویسنده قراردادها بوده و در جریان امور نبوده‌است. پس از آن‌که تقاضای اعاده دادرسی توسط آقای عکاس‌زاده مطرح شد، پرونده در دیوان عالی کشور مورد رسیدگی قرار گرفت زیرا این نهاد صلاحیت رسیدگی به تقاضای اعاده دادرسی را دارد. دیوان عالی کشور پس از بررسی دلایل و مدارک آقای عکاس‌زاده، تقاضای او را برای اعاده دادرسی رد کرد. استدلال دیوان این بود که زمانی می‌توان درخواست اعاده‌دادرسی را مورد پذیرش قرار داد که دلایلی که شخص تقاضاکننده به آن استناد می‌کند، پس از صدور حکم قطعی به وجود آمده باشد و یا اینکه اگر قبل از صدور حکم قطعی وجود داشته، پس از صدور حکم قطعی کشف شده باشد. بنابراین اگر این ادله از دلایلی باشد که در مراحل قبلی توسط قضات بررسی شده و یا از دلایلی باشد که در زمان صدور حکم وجود داشته و دسترسی به آن ممکن بوده و با این حال فرد متهم به آن‌ها اشاره‌ای نکرده‌است، نمی‌توان براساس آن‌ها درخواست اعاده‌دادرسی را مورد پذیرش قرار داد. در این پرونده هم دلایلی که آقای عکاس‌زاده مورد استناد قرار داده‌است، از دلایلی است که پیش از صدور حکم قطعی وجود داشته و قابل دسترسی هم بوده‌ اما خود ایشان به آن‌ها اشاره نکرده‌است. از این رو، نمی‌توان درخواست ایشان درخصوص اعاده دادرسی را مورد پذیرش قرار داد. به عبارت بهتر در صورتی می‌توان به جهت وجود دلیل جدید، درخواست اعاده دادرسی را مورد پذیرش قرار داد که این دلیل بعد از صدور حکم قطعی به وجود آید یا اگر هم قبل از صدور حکم قطعی وجود داشته‌است، به گونه‌ای باشد که بعد از صدور حکم قطعی کشف شده‌باشد و دستیابی به آن در زمان رسیدگی ممکن نبوده نباشد.