انواع توهین با مجازات شدید(توهین مشدد۲)
الف) توهین به مقدسات اسلام یا انبیاء و ائمه
جمهوری اسلامی ایران، همان‌طور که در قانون اساسی ذکر شده است، بر پایه‌ی دین اسلام و آموزه‌های مذهب تشیع شکل گرفته است. لذا توهین به مقدسات اسلام و مذهب شیعه، توهین به جامعهی اسلامی ایران و مردم آن است و به‌همین جهت جرم شناخته شده و مجازات دارد.
به جز مواردی که قبلاً درباره‌ی سابّ‌النبی (توهین به پیامبر(ص) ) ذکر شد و جزء موارد توهین حدّی محسوب می‌شود، توهین به مقدسات اسلام، از قسم توهین‌های تعزیری است. بر اساس ماده ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی «هر‌کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیای عظام یا ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید، اگر مشمول حکم سابّ‌النبی باشد، اعدام می‌شود و در غیر این‌صورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد.»
نکته‌ی مهم در مورد این ماده، تشخیص «قلمرو مقدسات اسلام» است. به عقیده‌ی حقوق‌دانان، هر امری که در شمار مسائل ضروری و قطعی دین اسلام باشد (مانند قرآن، مسجد الحرام، کعبه و سایر شعائر الهی) جزء مقدسات اسلام تلقی شده و اهانت به آن جرم است.
ب) توهین به امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری
بر اساس ماده ۵۱۴ قانون مجازات اسلامی «هر کس به امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان الله علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحا اهانت نماید، به حبس از شش ماه تا دوسال محکوم خواهد شد.»
همان‌طور که از متن قانون مشخص است، علت شدیدتر بودن مجازات این نوع توهین نسبت به توهین عادی، مقام اشخاص طرف جرم است. استفاده‌ی قانونگذار از ترکیب «به نحوی از انحا» به این معناست که هر نوع فعل یا ترک فعلی که عرفا توهین محسوب شود، مشمول این ماده است و فرقی ندارد که فرد از واژهی عرفا توهینآمیز استفاده کند یا اعمالی انجام دهد که حاکی از توهین باشد. به هر حال تشخیص این موضوع با قاضی خواهد بود.
رسیدگی به این قسم از توهین، بر خلاف سایر توهین‌های تعزیری (که در دادگاه‌های کیفری دو مورد رسیدگی قرار می‌گیرد) در صلاحیت دادگاه انقلاب می‌باشد.
ج) توهین به مقامات سیاسی داخلی و مقامات دولتی
بر اساس ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی «هر كس با توجه به سمت یكی از رؤسای سه قوه یا معاونان رییس‌جمهور یا وزرا یا یكی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا كاركنان وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شركت‌های دولتی و شهرداری‌ها در حال انجام وظیفه یا به‌سبب آن توهین نماید، به سه تا شش ماه حبس و یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یك میلیون ریال جزای نقدی محكوم می‌شود.»
در تفسیر این ماده چند نکته قابل توجه است:
اولاً- افرادی که در متن قانون ذکر شدهاند، انحصاری هستند، به این معنا که توهین به غیر از افراد مذکور، توهین به مقامات سیاسی و دولتی محسوب نمی‌شود.
ثانیاً- تحقق این نوع توهین مستلزم این‌است که توهین در حین انجام وظیفه یا مربوط به وظیفهی فرد توهین‌شونده باشد. لذا اگر در زمان حضور یکی از اشخاص ذکرشده در محل کار خود به آن‌ها اهانت شود، یا این‌که در خارج از محل کار، ولی به‌لحاظ امور مرتبط با شغل و خدمت به آن‌ها توهین شود، جرم موضوع ماده‌ی ۶۰۹ ق.م.ا. محقق می‌شود.
ثالثاً- برای تحقق این جرم لازم است که شخص توهین‌کننده به مقام و سمت فردی که به او توهین کرده، آگاهی داشته باشد. در غیر این‌صورت، توهین از نوع عادی محسوب شده و مشمول ماده‌ی ۶۰۸ خواهد بود. همچنین اگر کسی در زمانی غیر از حین انجام وظیفه، به یکی از اشخاص مذکور در ماده‌ی ۶۰۹ توهین کند و این توهین ارتباطی با سمت و وظایف آن شخص نداشته باشد، توهین از نوع ساده محسوب خواهد شد.
د) توهین به مقام سیاسی خارجی در خاک ایران
قانون مجازات اسلامی توهین به مقامات خارجی در خاک ایران را جرم‌انگاری کرده است. بر اساس ماده ۵۱۷ این قانون «هر کس علناً نسبت به رییس کشور خارجی یا نماینده‌سیاسی آن که در قلمرو خاک ایران وارد شده است توهین نماید، به یک تا سه ماه حبس محکوم می‌شود، مشروط به این‌که در آن کشور نیز در مورد مذکور نسبت به ایران معامله متقابل بشود.»
درباره‌ی این جرم چند نکته قابل توجه است:
اولاً- فقط توهین «علنی» به رئیس یا نماینده‌ی سیاسی کشور خارجی جرم است.
ثانیاً- توهین علنی به رؤسای کشورهای خارجی مطلقاً جرم است، ولی توهین به نماینده‌ی دیپلماتیک در‌صورتی جرم است که نماینده‌ی مذکور وارد خاک ایران شده باشد.
ثالثاً- شرط تعقیب و مجازات مرتکب این است که قوانین کشور متبوع بزه‌دیده‌ی خارجی نیز توهین به مقامات خارجی را جرم بشناسد و دادگاه‌های کشور مذکور هم عملاً با توهین‌کنندگان به رئیس کشور و نمایندگان سیاسی ایران برخورد قضایی کنند.
رابعاً- مطابق تبصره‌ی ذیل ماده‌ی ۵۱۷، مرتکب جرم صرفاً در صورتی از سوی مراجع قضایی ایران تعقیب می‌شود که دولت متبوع شخص بزه‌دیده یا نماینده‌ی سیاسی آن دولت یا خود مجنی‌علیه تعقیب او را تقاضا کنند. همچنین به‌محض این‌که متقاضی تعقیب درخواست خود را مسترد کند، تعقیب جزایی نیز موقوف خواهد شد. در‌نتیجه این جرم، در زمره‌ی جرائم قابل گذشت است و دادستان نمی‌تواند بدون درخواست مقام سیاسی خارجی یا دولت متبوع او مرتکب جرم را تحت تعقیب قرار دهد.
ه) توهین به شان و حیثیت بانوان و اطفال
مطابق ماده‌ی ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی «هر کس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شؤون و حیثیت به آنان توهین نماید، به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»
بنابراین هرگونه دست‌درازی و ایجاد مزاحمت یا توهین با کلمات و حرکات خلاف شأن نسبت به بانوان و کودکان در اماکن عمومی که محل رفت‌وآمد عموم است، ممنوع بوده و مرتکب به مجازات مندرج در قانون محکوم خواهد شد. بدیهی است اگر شرایط مندرج در این ماده فراهم نباشد، توهین به بانوان از نوع عادی محسوب شده و مشمول ماده‌ی ۶۰۸ خواهد بود.